معلولان؛ از شعار تا عمل/ قانون حمایت از معلولان بلاتکلیف است

علی ضرابی در گفتگو با خبرنگار گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت؛ درباره آمار معلولان ایران افزود: ضمن گرامیداشت روز جهانی معلولان براساس آمار سازمان‌ بهداشت جهانی ۱۰ درصد جمعیت کشور به نوعی دچار معلولیت هستند که از این میزان حدود ۳ درصد دچار معلولیت شدید و خیلی شدید هستند و طبق آمارهای اعلامی سازمان بهزیستی نزدیک به یک میلیون و پانصد هزار نفر از معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند. وی با بیان اینکه در سامانه ای افراد آسیب دیده نخاعی سازمان بهزیستی حدود ۲۷ هزار و 500 نفر به ثبت رسیده است، ادامه داد: مرکز حمایت از معلولان ضایعات نخاعی ایران به عنوان یک (NGO) فعال حدود ۴۰۰۰ نفر از این معولان را تحت پوشش دارد و طبق تخمیل بعضی از مراکز علمی و آماری تعداد معلولان نخاعی بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار نفر و شدت آسیب نخاعی آنها در۳ دسته آسیب کمری، سینه ای و گردنی تقسیم می شوند. ضرابی با تاکید بر اینکه خودروها، بویژه خودروهای نامرغوب عامل بسیاری از تصادفاتی بوده که منجر به آسیب نخاعی برای سرنشینان آن شده، اضافه کرد: ما بارها شاهد بودیم که خودروسازهای بزرگ وقتی در خودروهای خود با یک نقص فنی کوچک مواجه می شوند تمامی خودروهای فروخته شده را به دلیل همان نقص فنی در سطح جهان جمع آوری می کنند، تا به امروز هیچگونه حمایتی از خودروسازی های بزرگ چه ایران خودرو و سایپا و چه گروه های دیگر دریافت نکردیم. این درحالی است که حداقل باید با عنوان مسئولیت اجتماعی وارد این عرصه شده و افرادی را که به دلیل نقص در محصولاتشان دچار معلولیت شده اند را مورد حمایت قرار دهند. مدیرعامل مرکز حمایت از معلولان ضایعات نخاعی ایران گفت: میزان کمک های سازمان بهزیستی به معلولان واقعا کفاف تامین نیازهای متعدد از جمله توانبخشی، درمان، معیشت، رفاه، آموزش و خیلی از نیازهای این معلولان را نمی دهد و هزینه یک فرد آسیب دیده نخاعی در مقایسه با یک فرد عادی ۲ تا ۳ برابر است و این پرداخت ها پاسخگوی این هزینه ها نیست. وی تصریح کرد: منکر کمک و تلاش بهزیستی نیستیم، اما این سازمان به دلیل مشکلات بودجه ای قادر به تامین این نیارها نیست. سازمان بهزیستی مسئولیت ها و ماموریت های بسیاری را از جمله انجام امور معلولان، زنان سرپرست خانوار، ایتام، کودکان کار، معتادان خیابانی و خیلی از گروه های دیگر برعهده دارد و طبیعتا و بدون بودجه لازم از عهده همه کارها برنمی آید.

قانون حمایت از معلولان چه شد؟

ضرابی توضیح داد: یکی از مشکلات موجود در حوزه معلولان عدم اختصاص بودجه کامل برای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان است، علی رغم بودجه ای که برای اجرای این قانون وجود دارد تنها ۵ تا ۶ درصد بودجه درخواستی محقق می شود، امیدواریم در بودجه سال ۱۴۰۰ با دید مثبت و ملی اعضای دولت و نمایندگان محقق شود. مدیرعامل مرکز حمایت از معلولان ضایعات نخاعی ایران گفت: سازمان بهزیستی در زمینه های پرداخت مستمری، هزینه های لوازم بهداشتی و هزینه حق پرستاری برای معلولان آسیب دیده نخاعی تلاش خود را می کند، اما با کل این مبلغ حتی نمی توان هزینه های بهداشتی را پوشش داد. مبالغ واریزی برای معلولان نخاعی شامل ۱۶۰ تا ۲۰۰  هزار تومان هزینه لوازم بهداشتی، ۵۵۴ هزار تومان هزینه پرستار و ۶۳ هزار تومان برای مستمری است که با این افرایش سرسام آور قیمت ها، تورم و گرانی لوازم و همچنین تعیین خط فقر به مبلغ ۱۰ میلیون تومان از طرف سازمان های متولی، معلولان چطور می توانند با این مبالغ زندگی کنند؟ وی اضافه کرد: معلول نخاعی که هزینه پرستار او برای ۲۴ ساعت در شبانه روز  ۶ میلیون تومان است چطور می تواند با ۵۵۴ هزار تومان پرستار داشته باشد؟ زمانیکه قیمت یک بسته پوشینه ۱۵۰ هزار تومان است معلولان نخاعی و شدید با این مبلغ کجای خط فقر قرار گرفته اند؟ اجرای کامل قانون حمایت از معلولان خواسته به حق همه معلولان بویژه معلولان نخاعی است. اجرای این قانون مخصوصا بندهای شامل پرداخت کامل حق معیشت طبق ماده ۲۷، تامین هزینه های توانبخشی معلولان ماده ۷ و تامین حق پرستاری براساس قیمت های روز برای معلولان نخاعی است. ضرابی افزود: امیدواریم با دید کامل انسانی و حقوق شهروندی که همه آحاد ملت ایران از آن برخوردار هستند، این خواسته به حق معلولان محقق شود.

جذب معلولان هم رها شد

مدیرعامل مرکز حمایت از معلولان ضایعات نخاعی ایران گفت: طبق ماده ۱۱ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان چه قانونی که از قبل در سال ۱۳۸۳ مصوب شد و چه قانونی که در سال ۱۳۹۷ اصلاح و مجدد تصویب و به تایید شورای نگهبان رسید و توسط ریاست جمهوری ابلاغ شد، قوانینی هستند که به جذب ۳ درصد معلولان برای در سازمان های دولتی اشاره دارند، اما متاسفانه خیلی از سازمان ها شامل سازمان صداوسیما، آموزش و پرورش، شهرداری، وزارت بهداشت و دیگر نهادها این قانون را اجرا نکرده و به قانون تمکین نمی کنند. وی اظهار کرد: اشتغال معلولان حتی با توجه به شرایط کرونایی واقعا بحرانی است و خیلی از معلولانی که توانایی کار دارند نیز متاسفانه محروم از داشتن یک شغل آبرومند بوده و سال ها به دنبال این موضوع هستند و نهایتا به شغل های کاذبی مانند دست فروشی رو می آورند که انجام آن در دورانی که با آن مواجه هستیم آنها را دچار بیماری کرونا کرده است . ضرابی با تاکید بر اینکه در زمینه اشتغال معلولان تقریبا کار جدی انجام نشده، اضافه کرد: قرار بود طبق ماده ۱۱ قانون جامع حمایت در ازای اشتغال هر فرد دارای معلولیت حتی در بخش های خصوصی تا ۵ سال به کارفرما حق بیمه پرداخت شود که متاسفانه اینجا نیز با همان مشکل تکراری کمبود یا عدم بودجه سازمان بهزیستی روبرو شدیم و خیلی از کارفرمایانی که معلولان رو جذب کردند به دلیل عدم دریافت این مبلغ بعد از مدتی این افراد را از کار کنار گذاشته و آنها رو اخراج کردند. این اتفاق سبب می شود تا کارفرمایان یا گروه هایی که فضایی برای اشتغال معلولان دارند  دیگر میلی برای جذب افراد معلول نداشته باشند.

ارتقاء کارایی

مدیرعامل مرکز حمایت از معلولان ضایعات نخاعی ایران در مورد کمک هزینه ارتقاء کارایی گفت: مقرر شده بود که ۳۰ درصد حقوق افراد دارای معلولیت خفیف، ۴۰ درصد متوسط و ۵۰ درصد شدید را دولت به کارفرما بپردازد که در این مورد هم همان مشکل اصلی یعنی عدم بودجه اتفاق افتاده است. وی توضیح داد: مشکلات معلولان بویژه معلولان نخاعی بسیار زیاد و سخت و شامل زخم بستر، مشکلات کلیوی، گوارشی، دفرمه شدن اندام ها، عفونت ها، افسردگی و ... است، اما مشکلات عموم معلولان را می توان در ۵ محور معیشتی، بهداشت، درمان، اشتغال و توانبخشی تقسیم بندی کرد. در دوران کرونا مشکلات آنها بیشتر و هزینه های درمانی شان سرسام آور شده است . گفتگو: محمدسیاح